tilápya

Tilápya ang panlahatang tawag sa mga isdang nabibilang sa grupo ng mga cichlid na katutubo sa kontinente ng Africa. Sa nakalipas na siglo, malawakang inaal-agaan ang tilápya sa maiinit na lugar sa Asia at Karagatang Pasipiko. Madalî itong mangitlog, mabilis na lumaki, at may kakayahang mabúhay sa mahinàng kalidad ng tubig.

Masiksik ang katawan ng tilápya at bahagyang palapad na may mahabàng palikpik sa likod. Maraming tinik ang harapan ng palikpik sa likod. Kadalasan, may malala-pad na patayông guhit sa gilid ng katawan. Lumalaki ito hangang 60 sentimetro at may bigat na higit sa apat na kilo. Kumakain ang isdang ito ng iba’t ibang klase ng hayop at halaman sa tubig. Maaaring mabúhay ang isdang ito sa tubig tabáng o alat. Di tulad ng ibang isda, madalîng alagaan at mangitlog ang tilápya da-hil sa kakayahan nitóng mabúhay sa lugar na may mataas na temperatura at alat, mababàng oxygen level, at mataas na ammonia level.

May iba’t ibang uri ng tilápya at dalawa sa mga ito ang pinakapopular— ang tilápyang Mozambique o Oreochromis mossambicus at tilápyang Nile o Oreochromis niloticus. Ayon sa ulat, isa ang tilápyang Nile sa kauna-unahang isda na inalagaan mahigit 3,000 taon na ang nakalilipas. Ang tilápyang Mozambique naman ang unang uri ng tilapya na ipinasok sa Filipinas mula sa bansang Thailand noong 1950. Dinála dito ang tilápyang Nile noong 1972. Sa kasalukuyan, pumapangalawa ang produksiyon ng tilápya sa Filipinas sa bangus bilang pan-gunahing isdang inaalagaan sa mga palaisdaan at iba pang tubigan. Maraming bumibili dahil sa malasang laman at múrang halaga. (MA) (ed VSA)