La Independencia

Ang La Independencia (La In·de·pen·den·syá) ang pinakatanyag at pinakamahalagang peryodiko sa ikalawang yugto ng Himagsikang Filipino. Isa ito sa mga pahayagang rebolusyonaryong lumaganap upang pukawin ang damdaming makabayan laban sa kolonyalismong Español. Una itong inilathala noong 3 Setyembre 1898 at nagpatuloy hanggang 11 Nobyembre 1900.

Itinatag ang La Independencia ni Heneral Antonio Luna, at siya rin ang nagsilbing direktor. Tinulungan siyá ng lupong editoryal na binuo ng mga ilustrado at aral sa lipunan. Si Salvador Vivencio del Rosario ang nagsilbing editor, sina Jose C. Abreu, Cecilio Apostol Fernando Ma. Guerrero, Mariano V. del Rosario, Epifanio de los Santos, at Clemente J. Zulueta ang mga manunulat, at si Felipe G. Calderon ang tagabása ng pruweba. Naging kontribyutor ang ilan sa mga tanyag na tauhan sa kasaysayan, tulad nina Apolinario Mabini, T. H. Pardo de Tavera, Floren- tina Arellano, at Rosa R. Sevilla. Naging kasapi rin ang makatang si Jose Palma, at sa pahayagan niya inilathala ang tula niyang “Filipinas” na siyáng inilapat sa musika ng  “Marcha  Nacional  Filipina” (ang Pambansang Awit na ngayon ay “Lupang Hinirang”) ni Julian Felipe. Mayroong apat na pahina ang pahayagan, at ang isang buong pahina ay nakalaan para sa mga patalastas.

Nang sumiklab ang Digmaang Filipino-Americano noong Pebrero 1899, kinailangang asikasuhin ni Heneral Luna ang pakikipaglaban, at itinalaga niya ang pamamahala ng pahayagan kay Rafael Palma, kapatid ni Jose. Nilipat ang tanggapan ng pahayagan sa isang kotse ng tren upang ma- padalî ang pag-iwas at pagtakas sa pananalakay ng mga Americano. Sa pag-atras ng mga maka- bayang Filipino, umatras din pahilaga ang palimbagan, patungong Angeles sa Pampanga, sa Tarlac, at noong hulí ay sa Bautista, Pangasinan. Dahil sa kahirapan ng paglilimbag sa gitna ng digmaan, kinailangang ilibing ang palimbagan at iba pang materyales malapit sa hulíng tanggapan ng pahayagan, bago napilitang tumakas sina Palma at mga katuwang patungo sa Camiling, Tarlac. (PKJ)

Cite this article as: La Independencia. (2015). In V. Almario (Ed.), Sagisag Kultura (Vol 1). Manila: National Commission for Culture and the Arts. Retrieved from https://philippineculturaleducation.com.ph/la-independencia/