kuliglíg

Fauna, insects, cricket, poetry, idioms

Isang uri ng kulisap ang kuliglíg (pamilyang Cicadoidae sa ordeng Hemiptera) at kilalá dahil sa malakas at matinis na ingay na nalilikha nitó. Ang kulisap ay may mga mal-aking matá at nakahiwalay sa ulo, at manipis at maugat na mga pakpak. May mahigit 2, 500 uri ng kuliglig sa buong mundo. Ang pangalan nitó sa Ingles na cicada ay mula din sa pangalan nitóng Latin at isang onomatopeikong paggagad sa tunog o ingay nitó.

Ang tunog ay ginagawa ng lalaking kuliglíg sa pamamagi-tan ng mga kumikinig na bahagi ng tiyan nitó. May iba’t ibang tunog ang mga kuliglig at may higit na musikal kaysa iba. Ang tunog na ito ay maaaring marinig hanggang isang kilometro ang layò.

Pagkapisâ mula sa itlog, ang sanggol na kuliglíg ay bumabaón sa lupa upang sumipsip ng katas mula sa ugat ng halaman. Matagal ito sa gayong pamumuhay, bumibilang ng taón, bago lumitaw na tigulang. Umaabot sa 17 taón ang búhay ng kuliglíg.

Dahil sa naiibang búhay, hinahangaan ito ng mga Chino at tradisyonal na simbolo para sa muling-pagkabuhay. Sa kanayunan, ang labis na ingay ng mga kuliglíg ay itinu-turing na hudyat ng darating na dilim. May gayong pahiwatig ang pamagat ni Rolando S. Tinio sa kaniyang aklat ng tulang Sitsit sa Kuliglig (1972). Bagaman maaari ding nais niyang paglaruan ang tunog ng kuliglíg at ipaturing ang tula na tila “tsismis” lámang para sa kuliglig dahil bagaman makabuluhan ay hindi pinakikinggan ng kani-yang panahon.(VSA)