Kasunduang Paris ng 1898

Ang Kasundúang Páris ng 1898 ay pormal na tratadong nilagdaan ng España at ng Estados Unidos sa Paris noong 10 Disyembre 1898. Sa kasunduang ito, isinuko ng España ang Cuba, Puerto Rico, ilang bahagi ng West Indies, Guam, at Filipinas sa Estados Unidos kapalit ng $20 milyon. Nilagdaan ito noong 10 Disyembre 1898 at naipatupad noong 11 Abril 1899. Ito ang naging wakas ng imperyo ng España sa America at sa Pasipiko at simula naman ng imperyalismong Americano.

Dumating sa Paris ang mga kinatawan ng America sa pangunguna ni William Day noong 26 Setyembre 1898. Sa unang pulong, ninais ng España na mabalik sa kanila ang Maynila ngunit hindi pumayag ang America. Si Felipe Agoncillo ang kinatawan ng Filipinas sa naturang pulong ngunit hindi siyá pinakinggan ng mga kinatawan ng dalawang nag-uusap na bansa Pinag-usapan din sa kasunduan ang magiging kahihinatnan ng bansang Cuba, Guam, at Puerto Rico. Sa muling pinag-usapan ang Filipinas, umasa ang mga kinatawan ng España na kukuhanin lámang ng America at Mindanao at Sulu. Sa simula, nais lamang din ng grupo ng America na makuha ang Luzon. Ngunit iniutos ni Presidente William McKinley na dapat makuha ng America ang buong kapuluan ng Filipinas.

Dalawang araw matapos ang paglagda ng Kasunduan, nangatwiran si Agoncillo sa Estados Unidos sa kaniyang Memorial to the Senate na kilalanin ng America ang kasarinlan ng Filipinas dahil walang kapangyarihan ang España na ilipat ang Filipinas sa kamay ng Estados Unidos dahil hindi na hawak ng España ang bansa nang lagdaan ang Kasunduan. Maraming Americano ang tútol na gawing kolonya ang Filipinas. Ngunit noong 4 Pebrero 1899, matapos sumiklab ang Digmaang Filipino-Americano, pinagtibay sa Estados Unidos ang naturang kasunduan. (KLL)

Cite this article as: Kasunduang Paris ng 1898. (2015). In V. Almario (Ed.), Sagisag Kultura (Vol 1). Manila: National Commission for Culture and the Arts. Retrieved from https://philippineculturaleducation.com.ph/kasunduang-paris-ng-1898/