kamóte

Philippine Flora, root crop, plants, yam, cassava, cooking ingredients

Ang kamóte (family Convolvulaceae, genus Ipomoea) ay isang halamang-ugat na may lamáng matamis at may talbos na iginugulay. Ang dahon nitó’y hugis-puso o hugis-palad at mayroon din itong di-kalakihang bulaklak. Ang lamaán naman nitó ay pahabâ o pabilog, may makinis na balát, at iba’t iba ang kulay gaya ng pulá, lila, putî, o kulay-lupa. Ang kulay naman ng lamán nitó ay maaaring dilaw, kahel o lila, depende sa uri ng kamote. Ang mahabâ-habâng tangkay nitó ay nagkakaroon ng ugat kapag napalapat sa lupa. Ang isang halaman nitó ay maaaring magbunga ng maraming tuber. Iba’t iba ang laki, hugis, at kulay ng mga tuber ng kamote.

Karaniwan itong kinakain bilang panghalili sa kanin lalo na sa probinsiya. Bukod sa madali itong tumubò, mas mura ito kaysa bigas. Dahil sa madali itong paramihin, karaniwan din itong makikita sa mga kanal o pilapil. Nangangailangan ng sapat na tubig ang kamote para ito’y mabuhay. Ang mga ligaw na kamote naman ay karaniwang  ipinakakain sa mga baboy. Halos  lahat ng parte ng kamote ay nakakain.  Ang Ugat nitó ay inilalaga at isinasaw-saw sa asukal o arnibal. Ang talbos nitó ay ginagawang ensalada o iniluluto sa sukà at toyo na parang adobo. Ang dahon nitó ay isinasáma sa mga may sabaw ng ulam gaya ng sinigang. Ang lamán nitó ay inilalagà o ipiniprito nang may asukal. Popular na rin ngayon ang mga tinapay na gawa sa harinang gawa sa kamote.

Tinatawag din itong lapni sa Ifugaw, pangg-bagun sa Sulu, tigsi sa Bisaya, at tugi sa Bontok. (ACAL)