kagwáng

Philippine Fauna, mammal, flying lemur, endemic species

Ang kagwáng (Cynocephalus volans) ay isa sa dalawang species ng flying lemur. Kilalá ito sa tawag na Philippine Flying Lemur sa wikang Ingles. Nása ilalim ito ng orderng Dermoptera at ang nag-iisang miyembro ng genus na Cynocephalus.  Sa Fili-pinas lámang ito matatagpuan, lalo na sa Bohol at rehiyon ng Mindanao. Kahit na tinatawag na flying lemur, hindi ito nakalilipad at hindi ito isang lemur. Ang lemur ay isang uri ng unggoy na endemiko o matatagpuan lámang sa Madagascar at Comoro.

Tumitimbang ang kagwáng ng 1.0–1.7 kilo at may 14– 17 pulgada ang habà. Malapad ang ulo nitó, maliliit ang tainga, at malalaki ang mga matá. Mahahabà ang kuko nitó at malalapad ang talampakan kayâ mabilis nakaaakyat sa mga punongkahoy. Halos isang piye ang habà ng buntot nitó na nakakabit sa unaháng mga paa sa pamamagitan ng isang lamad (membrane ) na tinatawag na patagium. Gamit ng kagwáng ang lamad na ito upang makausad nang malayò, mga 100 m o higit pa, sa paghahanap ng pagkain at sa pag-iwas sa mga maninilà.

Bagaman matatalas ang ngipin ng kagwáng, ang kinakain lamang nitó ay prutas, bulaklak, at maliliit na dahon. Nokturnal ito. Tumitigil ito sa mga guwang ng punongkahoy o nakakapit sa mayayabong na sanga kung araw. Ang babaeng kagwang ay isa lamang kung manganak at dalawang buwan ang tagal ng pagbubuntis. Alagain at laging nakadikit ang sanggol na kagwang sa dakong tiyan ng ina nitó na may bahaging parang bulsa. Itinuturing na salot ito dahil kumakain ng prutas at mga bulaklak kayâ hinuhúli tao. Kinakain ang karne ng kagwáng at itinuturing na isang espesyal na pagkain. Nagdeklara ang Inernational Union for Conservation of Nature (IUCN) na nanganganib itong species dahil sa pagkasira ng tirahan sa kagubatan. (SSC)