hípon

Philippine Fauna, Aquatic Animals, Species

Ang hípon ay alinman sa marami at maliliit na deka-podong crustacean na may makitid, pahabâng katawan, at nababálot ng talukab, siksik na tiyan, at patulís na ulo. Tinatawag itong “ífun” ng mga Ifugaw, “lagdáw” ng mga Ilokano, “páro” ng mga Kapampangan, at “pasáy-an” sa Bikol, Hiligaynon,Sebwano, at Waray. May-roon itong pangalang siyentipiko na Crangon vulgaris. Sa mga sinaunang Tagalog, tinatawag na “kulagyá” ang isang uring maliit na hipon. Tinatawag din itong camaron, na nagmula naman sa wikang Español.

Tinatawag na “alamáng” ang maliit na hipon na ginagawang patis o bagoong; “agamáng” ito sa Pangasinan, “aramáng” o “dóong” sa Ilo-kano, “bálaw” sa Bikol, “orábang” sa Meranaw, at “úyap” sa Tausug. Samantala, tinatawag namang “sugpô” ang alinman sa mala-hipong crustacean na malaki. “Úlang” naman ang uri ng hípon na malaki ang ulo at lumalaki ang sipit nang higit sa laki ng katawan. Isa sa nangungunang kalakal ng Filipinas ang hipon na makikita sa iba’t ibang bahagi ng bansa at madali pang paramihin. Mayroon itong mataas na bahagdan ng protina, bitamina, at mineral, samantalang mababa naman ang taba at kaloriya nito at madaling matunaw sa tiyan. (ECS)