gumaméla

Philippine Flora, flowers, flowers in the Philippines, traditional medicine, medicinal plants

Ang gumaméla ay isang halamang namumulaklak na karaniwang matatag-puan sa Mt. Banahaw dito sa Filipinas at itinu-turing ding pambansang bulaklak ng Malaysia. Isa ito sa mga halamang may kompletong bahagi. Kabilang ito sa pamilya ng halamang Malvaceae at may siyentipikong pangalang Hibiscus ro-sasinensis. Karaniwang may taas itong 1–4 metro. Ang dahon nitó ay makintab na berde at may bulaklak na may iba’t ibang kulay tulad ng

puti, dilaw, pula, at kahel. Humigit-kumulang sa 300 ang uri ng gumamela na matatagpuan sa buong mundo at tumutubò ang mga ito sa mga lugar na hindi masya-dong malamig o mainit.

Iba-iba ang tawag sa gumamela sa Filipinas: “antolanga” o “antolangan” (Tagalog, Bisaya), “tapuranga” o “tapurang” (Bisaya), “tarokanga” (Bisaya, Pampango), “arotangan” (Pampango), “taukangga” (Sulu), “gomamela” (Tagalog), “gumamela” (Tagalog, Bisaya, Pampango), “kayanga”

(Iloko, Bikol, Bisaya), “saysaya” (Bontok), “tapolanga” (Tagalog, Pampango).

Sa Filipinas, ang gumamela ay pinakikinabangan din bílang halamang-gamot. Ang nilagang tuyong ugat ng halaman ay pangontra sa bisà ng lason. Ang nilagang talulot naman nitó ay maaari ding ipanggamot sa ubo at lagnat. Sa China, kinikilala rin ang pangmedisinang gamit ng halamang gumamela gaya ng makikita sa Chi-nese Herbology. (ACAL)