dágat

Geology, sea, ocean, water, oceanic trench

Ang dágat ay isang malaking lawas ng tubigang maalat na karaniwang konek-tado sa karagatán ngunit mas maliit kaysa rito. Sa Ingles, ang dágat ay sea at ang karagatán ay ocean. Kung minsan, ang “dágat” at ang “karagatán” ay nagagamit na magkasingkahulugan. Ngunit maaari ding ang dágat ay tila isang malaking lawà ng tubigang maalat, tulad ng Dagat Caspian, na walang natural na lagusan. Ang Arctic at Antartic ay mga dagat na namumuong yelo kung taglamig.

Ninais tawirin ng tao ang mga dagat mula noong pa-nahong sinauna. Mga taga-Egypt at taga-Phoenicia ang unang tumawid ng Mediterranean Sea at Red Sea. May mga nakasulat na salaysay hinggil sa paglalakbay ng mga abenturero at komersiyante na nakatawid mulang Git-nang Silangan at nakarating sa timog-silangang Asia. Sa ganoong paraan din nakarating sa Filipinas ang mga mangangalakal mulang India at Tsina. Samantala, pagkaraang maglahò ang mga lupaing-tulay, nakarating sa Filipinas ang mga ninunong Asiano ng Filipino sa pamamagitan ng paglalakbay-dagat. May haka na ang wika sa Asia at Pacifico na may iisang pamilya ay bunga ng pangyayar-ing nagmula ang mga ito sa iisang ninunong nagparoon at parito sa mga lupain sa paligid ng Asia at Pacifico sa pamamagitan ng paglalakbay-dagat.

Sa Filipinas, karaniwang matatagpuan ang mga dagat sa iba’t ibang lugar sa Bisayas at Mindanao na siya ring pangunahing pinagmumulan ng kabuhayan ng mga na-ninirahan doon. Ang Filipinas ay naliligid ng apat na dagat: ang Dágat Kanlúrang Filipínas (West Philippine Sea) na nása kanlurang bahagi; Dágat Sulú (Sulu Sea) sa timog, Dágat Selébes (Celebes Sea) sa silangan, at Dágat Filipínas (Philippine Sea) sa hilaga. Ang mga dágat na nakapaligid sa Filipinas ay konektado sa pinakamalaking karagatan sa buong mundo, ang Karagatang Pacifico. Sa Filipinas din matatagpuan ang isa sa pinakamalalim na bahagi ng karagatan sa buong mundo, ang Philippine Deep. Ang Philippine Deep ay matatagpuan sa silangan ng Mindanao. (IPC)