Manuel C. Colayco
(29 Mayo 1906–10 Pebrero 1945)
Isang aktibong peryodista sa Ingles at gerilya noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig, itinuturing siyáng “bayani ng liberasyon” dahil nasabugan ng granada at namatay hábang nangu-nguna sa pagsagip sa mga bilanggo sa Unibersidad ng Santo Tomas.
Ipinanganak si Manuel C. Colayco (Man·wél Si Ko·láy·ko) noong 29 Mayo 1906 sa Lungsod Pasay kina Rufo Co- layco at Petrona Carlos. Nag-aral siyá sa Mabini Elementary School sa Ermita, sa Manila High School sa Intramuros, at Ateneo de Manila. Sa Ateneo pa lámang ay lumitaw na ang hilig niyang magsulat. Naging unang editor siyá ng Guidon, ang diyaryo ng mga estudyante, at ng anwal na Aegis. Pagkatapos noong 1930, nagturo siyá sa UST. Naturo din siyá sa ibang paaralan hábang nag-aaral ng abogasya sa UST na natapos niya noong 1934.
Naging editor siyá ng seksiyong Ingles ng La Defensa at naging unang editor ng Philippine Commonweal. Noong 1939, nahirang siyang punò ng delegasyon sa International Eucharistic Congress sa Budapest. Nagbiyahe din siyá sa Estados Unidos. Pagsiklab ng digmaang Pasipiko, nagpalista siyá sa hukbo at nagboluntaryo sa tanggulan ng Bataan. Nakasáma sa Death March, ngunit pinalayà ng mga Japanese sa Tarlac.
Kaagad siyáng sumapi sa kilusang gerilya at naging pinunò ng 7th Manila Unit ng Allied Intelligence Bureau. Naglathala din siyá ng Freedom, isang diyaryong gerilya. Sa liberasyon ng Maynila, nagboluntaryo siyáng pinunò ng pangkat ng sundalo para sagipin ang mga bilanggo sa Unibersdad ng Santo Tomas. Pumosisyon siyá sa main gate ng UST at itinuturo sa mga kasáma ang mga dapat lusubin nang lumagpak sa harap nilá ang isang granada. Isa siyá sa mga nasawi noong 10 Pebrero 1945. May marker na pang-alaala sa kaniya ngayon sa Darham Plaza, Lungsod Pasay. (GVS)