Hadji Butu
(1865–22 Pebrero 1938)
Si Hádji Bútu ay isang estadista, at ang unang senador na Muslim. Nanungkulan siyá bilang senador para sa 12 distrito ng Filipinas noon.
Isinilang noong 1865 sa Jolo, Sulu, siyá ay apo ni Man- tari Asip, isang ministro ni Raha Baguinda. Noong edad 12, ipinatawag siya ni Gob. Carlos Martinet ng pama- halaang Español sa Filipinas upang ibalangkas ng gagaw- ing kasunduan para sa pa- mahalaang Español at mga Sultan ng Mindanao. Noong edad 16, naatasan siyá bílang Punòng Ministro at tagapayo ni Sultan Badarudin. Nang mamatay si Badarudin, siyá ang humimok sa mga pinunò at mga datu sa Sulu upang hiranging kasunod na sultan si Jamal ul-Kiram na kapatid ng naturang sultan. Hinirang naman ng pamahalaang Español si Datu Haron bílang sultan ng Sulu. Nagsimula noon ang digmaan ni Sultan Kiram at Sultan Haron. Ang tahanan ni Kiram sa Maimbung ay sinunog at si Butu ay napilitang magtago sa kabundukan ng Talipao.
Hinanap ng mga Español si Butu sa kabundukan para kausaping maging tagahikayat sa mga tao na sumunod sa kanila. Inalok siyá ni Sultan Haron ng posisyon bilang Punòng Ministro. Tinanggap naman ito ni Butu sa kondi- syon na ibigay at respetuhin ng sultan ang kaniyang mga kahilingan na aayon sa kanilang relihiyong Islam, at itigil ang pakikidigma ng sultan kay Kiram.
Ngunit noong 1899, kasáma si Butu sa lumagda ang Treaty of Bates, na isang pagkilala ng mga Muslim sa mga Americano bílang bagong mananakop. Binigyan siya ng mga Americano ng puwesto sa pamahalaan: naging gober- nador ng Moro Province noong 1904, deputy district gov- ernor ng Sulu noong 1913, assistant ng provincial governor ng Sulu noong 1915, at senador sa ika-12 distrito na ku- makatawan sa Mindanao at Sulu noong 1916. Namatay siya sa sakit sa bato noong 22 Pebrero 1938 sa Jolo, isang taón matapos siyang hirangin ni Pangulong Quezon na komisyoner sa Institute of National Language. (KLL)