Bulkáng Pinatubò

Geology, volcano, mountain, volcanoes, earthquake, Pacific Ring of Fire, magma, active volcano, Aeta, indigenous people, Pinatubo, earthquake

Ang Bulkáng Pinatubò ay isang aktibo ngunit matagal nang natutúlog na bulkan sa Gitnang Luzon at yumanig sa buong mundo nang pumutok noong 1991. May hang-gahan ito na umaabot sa mga lalawigan ng Zambales, Tar-lac, at Pampanga. Ang pagkausli ng bulkan ay humigit-kumulang 1,486 metro o 4,875 na talampakan. Kabilang sa natatanging katangian ng bulkang ito ay ang kagubatan na pinagkukunan ng pagkain ng mga Aeta o mga katutu-bong tao. Sinasabing hulíng pumutok ito 600–800 taón at malakas din ang pagsabog.

“Nagisíng” bigla ang Bulkáng Pinatubò noong 15 Hunyo 1991 at naging malaking balita sa buong mundo. Itinuring itong pangalawa sa pinakamalakas na pagyanig ng lupa, pagkatapos ng Katmai-Novarupta sa Alaska noong 1912. Isang artikulo sa New York Times ang nagsa-bing ito ang pinaka-malaking lindol sa ika-20 siglo. Nabungi ang 260 metrong tuk-tok ng bulkan at siyam na oras tumagal ang pagyanig. Lumubog sa lahar ang maraming bayan sa Zambales, Tarlac, at Pampanga. Nagbuga ito ng 20 milyong tonelada ng sulfur dioxide at abó na kumalat pakanluran, umikot sa mundo sa loob ng tatlong lingo, at bumálot sa mundo sa loob ng 12 buwan. Tinatáyang may 740 katao ang namatay at 8,000 estruktura ang nasira. Umaabot sa 450 milyong dolyar ang napinsala.

Nagparamdam ang bulkan noong Hulyo 1990 sa pamamagitan ng malakas na lindol sa Gitnang Luzon. Sinundan ito ng manaka-nakang paglindol noong Marso hanggang Hulyo 1991. Dahil sa pagsabog, lumíkas ang mga Americano sa base militar sa Clark Field at hindi na nagbalik. Naging malaking negosyo naman sa Pampanga ang pagpigil sa daloy at paghakot ng lahar at nagbunga ng korupsiyong kinasangkutan ng matataas na politiko sa lalawigan. (IPC)

Cite this article as: Bulkáng Pinatubò. (2015). In V. Almario (Ed.), Sagisag Kultura (Vol 1). Manila: National Commission for Culture and the Arts. Retrieved from https://philippineculturaleducation.com.ph/bulkang-pinatubo/