báboy-damó

Philippine Fauna, animals in the Philippines, wild boar, protected species

Báboy-damó ang popular            na tawag sa ilahas na uri ng báboy sa kagubatan ng Filipinas. May apat itong  katutubong species: ang Philippine warty pig (Sus  philippensis), ang Visayan warty pig (Sus cebifrons), ang Mindoro warty pig (Sus oliveri), at ang Palawan bearded pig (Sus ahoenobarbus). Ang naturang apat na species ay pawang nanganganib nang maglaho.

Ang Philippine warty pig ay may magandang pangangatawan, magaspang at maitim na balahibo na may nakakalat na putî sa mga tagiliran. May matitigas at mahahabàng balahibong nakalinya sa likod, at litaw-litaw sa mga barako hanggang ulo kapag panahon ng pambubulog. May mahabà itong nguso na sapád at naigagalaw ang dulo. Matatalim ang ngipin at may dalawang umuusling tila sungay sa mga lalaki. Maliliit ang mga matá at tainga nitó at ang makitid na paa ay may apat na kuko.

Ang Visayan warty pig ay maliit at ngayon lámang kinilala bilang isang hiwalay na species. Tulad ng ibang baboy-damo, malaki ang bulugan kaysa inahin at may matitigas at mahahabang balahibo sa ulo at likod na lumilitaw kapag panahon ng pambubulog. May tatlong pares lámang ng súso ang inahin. Kamakailan din kinilála ang Mindoro warty pig bilang hiwalay na species, lalo na sa tulong ng mga bungo nitó na iniingatan ngayon sa Field Museum sa Chicago. Ang Palawan bearded pig ay may pahabâng bungo at makapal na magaspang na putîng buhok na nakapaligid sa pisngi at nguso. Mas mahabà ang mga binti nitó at malaki ang katawang may madálang na balahibong kulay mamula-mulang kayumanggi.

Kinakain ng baboy-damo ang mga nalaglag na bunga ng balete, ugat at halamang-ugat tulad ng mais, gabe, kamote, ube, at kung minsan, palay. Aktibo ito sa gabi at paungol-ungol na tulad ng karaniwang baboy kapag may kinakaing matigas na bahagi ng halaman. Ang babaeng baboy-damo ay nanganganak ng tatlo hanggang la-bing-isang biik. Karaniwan itong hinuhúli upang gawing pagkain o kayâ ay pinapatay dahil sa paninirà ng taniman. Ganap na protektado ng batas ng Filipinas ang baboy-damo. Ngunit nanganganib dahil sa malaganap na pagkawasak ng kagubatan, mahinàng pagpapatupad ng batas hinggil sa mga protektadong pook, at matinding interes sa pangangaso. (VSA)