áwit

music, performance art, Ancient Philippines, folksong, ancient customs, traditions, songs

Ang áwit ay pangkalahatang tawag sa kanta o musikang pam-boses. Sang-ayon sa isang matan-dang diksiyonaryo, maraming inabutang awit ang mga manan-akop na Español. Kabílang dito ang diyona (para sa kasal at iba pang pagdiriwang), indolanin (may malungkot na himig), dol-ayanin (awit hábang nagsasag-wan), soliranin (awit sa paglalakbay sa karagatan), holohorlo (awit sa pagpapatulog sa sanggol), at iba pang anyong pampanitikang may himig, na maihahambing ngayon sa “ablon” ng dumagat, “bayok” ng Mëranaw at Mansaka, “ayoweng” ng Bontok, at “ogayam” ng Kalinga.

Sinasabi na may awit ang mga Filipino sa bawat okasyon ng kanilang buhay at sa lahat ng kanilang gawaing komu-nal. Sa pag-aaral ng sinaunang panitikan, tinatawag ang mga ito na “awiting-bayan” (folksong). May awiting-bayan sa pag-aalaga ng sanggol, may awiting-bayan sa kasal, may awit sa pagsasaka at pangingisda, at may awiting-bayan sa patay. May mga awiting-bayan ding gaya ng “pamatbát” na pasalaysay tungkol sa kaugalian at kasaysayan ng tribu. May awiting-bayang sagutan na gaya ng “talingdáw,” at may awiting-bayang masayá at mapagpatawa na gaya ng seryeng Doon Po sa Amin.

Nitóng ika-19 siglo, awit din ang tawag sa isa sa dalawang naging popular na anyo ng metriko romanse. Ang isa pa ay tinatawag na “korído.” Kapuwa mahabàng tulang pasa-laysay hinggil sa mga nakagigilalas na pakikipagsapalaran ng mga prinsipe at kabalyero o mga buhay ng banal na tao ang awit at korido. Nagkakaiba lámang ang dalawa sa sukat ng taludtod nitó. Ang korido ay may sukat na wawaluhin at ang awit ay lalabindalawahin.

Hanggang ngayon, tampok ang awit sa mga kasaya-han at pagtitipon. Maaari rin itong maging tampok na aktibidad para sa kasiyahan ng mga iginagálang na bisita. Maaari itong awitin ng propesyonal, para sa mga pormal at malalaking okasyon. Ngunit sa di gaanong pormal na pagtitipon, halimbawa ay simpleng kasal at kaarawan, ang mismong ikinakasal ang gumagawa nitó upang mabigyan sila ng “gála”—ang salaping regalo ng mga kaanak at kaibigan. (RCN)