Audiencia Real
Ang Audiencia Real (aw·dyén·sya re·ál) o Real Audien- cia (Royal Audiencia sa Ingles) ay mataas na hukuman sa España at mga kolonya nitó. May mga hukom itong tinatawag na oidores, literal na nangangahulugang “mga tagadinig.” Ang unang audiencia ay itinatag sa Kaharian ng Castilia noong 1371 at sa Valladolid at dalawang si- glong nagsilbing kataas-taasang hukuman. Ang sistemang audiencia ay pinairal sa mga kolonya bagaman nagkaroon ng dagdag na tungkulin at iba’t ibang komposisyon. Sa labas ng España, nagkaroon ito ng trabahong lehislatibo at administratibo bílang kinatawan ng Hari. Iba-iba din ang bílang ng kagawad sa pana-panahon. Sa Mexi- co, ang unang audiencia ay may apat na oidores, isang presidente at isang piskal, at dumidinig ng lahat ng kasong kriminal at sibil. Pagdating ng ika-17 siglo, nagkaroon ito ng dalawang kamara para sa dalawang uri ng kaso. Ang kamarang sibil ay may walong miyembro at isang piskal.
Sa Filipinas, ang Audiencia Real ang itinuturing na un- ang kataas-taasang hukuman sa bansa. Itinatag ito noong 1583 at unang presidente si Gobernador Santiago de Vera. Bukod sa pagdinig sa mga kasong sibil at kriminal, dinidinig din nitó ang ibang kasong administratibong id- ulog ng gobernador-heneral. Dahil mahirap ang kolonya at kaunti pa ang populasyon, inisip na buwagin ang au- diencia noong 1589. Ipinalit ang isang konseho na may 400 miyembro sa ilalim ng gobernador-heneral. Kaagad napuna ang di-kasiya-siyang operasyon ng konseho kayâ muling ibinalik ang audiencia noong 1895 kasáma ng mga dáting tungkulin nitó.
Nagtakda din ng mga paraan upang masuri ang pagliling- kod ng mga miyembro ng audiencia, lalo na ang sa presi- dente. May tinatawag na residencia (re·si·dén·sya) upang siyasatin ang gobernador-heneral sa katapusan ng kani- yang panunungkulan. Nagpapadalá din ng visita ang Hari upang mag-imbestiga sa kolonya. Bahagi ng Repormang Bourbon ang pagtatalaga ng regente (re·hén·te) bílang punò ng audiencia. Sa ganitong paraan ang gobernador- heneral ay naging presidenteng pandangal lámang ng hu- kuman. (VSA)