ansísit

mythology, folklore, mythical creatures, folk stories

Ang ansísit ay Ilokanong salita para sa nuno. Katulad ng iba pang nilaláng sa mitolohiyang Filipino, gaya ng engkantada at diwata, ang ansisit ay mayroon ding mahiwagang kapangyari-han. Kahalintulad niya ang maliit na pangangatawan ng duwende ngunit mas negatibo ang ugali.

Ang ansisit ay naninirahan sa punso, malalaking  bato,  matatandang  punò, tabing-ilog, kuweba, at sa likod-bahay. Hindi siya nakikita ng tao kayâ agad niyang pinaghihigantihan ang hindi nagpasintabi o nagsabi ng “Tabi, tabi po, nuno” sa kaniyang pinaglalagian. Gamit ang kaniyang pandu-dura, sari-sari ang kaniyang puwedeng gawing sumpa sa makaaapak o makatatabig sa kaniyang tirahan. Ang táong hindi magpasintabi ay puwedeng mamagâ ang anumang bahagi ng katawan, magsuká ng dugo, umihi ng itim na likido, at tubuan ng labis na buhok sa likod.

May paniniwala na ang mga sumpang ito ay hindi mai-paliliwanag ng doktor o ospital kayâ’t isinasangguni ito sa katutubong medisina. Dinadalá sa albularyo ang maysakit at tinatawas siyá para malaman kung anong engkanto ang nagbigay ng sumpa sa kaniya. Ang tawas ay ikukrus sa ulo ng pasyente at pagkatapos ay paiinitan sa bága. Pag-karaan ng ilang minuto, tatanggalin sa bága ang tawas at ang kinalabasang anyo nitó ang sasabihing nakaengkangto sa maysakit.

Upang maalis ang sumpa, kailangang mag-alay ng pagkain at humingi ng tawad para sa naapakang punso. Mahalaga ang paglapit sa ansisit para hindi maging permanente ang pagsanib ng masamâng espiritu. Pinaniniwalaan din na maaaring hulihin ng albularyo ang ansisit sa pamamagitan ng pagpisà sa ulo nitó gamit ang mga daliri. Mas delikado ang paraang ito dahil maaaring magálit ang mga kasáma ng ansisit at lalong maghiganti. (CID)