Natividad Almeda-Lopez
(8 Setyembre 1892–23 Enero 1977)
Second female lawyer in the Philippines; known as the “beacon in the feminist movement”
Kinikilálang “dekana ng mga babaeng hukom,” ipinanganak si Natividád Alméda sa Maynila noong 8 Setyembre1892 at panganay sa anim na anak nina Koronel Manuel Almeda y Gomez at Severina Lerma.
Naging lisensiyado siyá sa huris prudensiya noong 1913 at pumasá sa bar sa sumunod na taón, isa sa unang abogadong babae. Limang taón siyá sa pribadong pag- aabogado bago pumasok sa gobyerno noong 1919 nang hirangin siyáng special attorney sa Bureau of Justice. Naharap siyá sa mahigpit na pakikipagkumpetensiya laban sa mga lalaki. Gayunman, noong 1922, naging assistant attorney siyá sa opisina ni Leonard Wood at patuloy na tinangkilik ng mga sumunod na attorney general hanggang maging assistant attorney general.
Noong 1931, hinirang siyáng acting judge sa hukuman ng Maynila ni Justice Secretary Jose Abad Santos. Naging permanenteng hukom siyá noong 1936 at naglingkod hanggang 1951. Samantala, noong 1937 at 1938, natamo niya ang masterado sa batas at ang doktorado sa batas sibil mula sa Unibersidad ng Santo Tomas. Noong 1952, nahirang siyáng executive judge ng Manila Municipal Courts. Noong 1956, nahirang siyáng presiding judge ng Juvenile and Domestic Relations Court, ang unang babaeng humawak ng posisyong ito sa Filipinas, at maging sa buong Asia. Noong 1961, nadagdagan ang kaniyang rekord nang mahirang siyáng unang babaeng associate justice sa Court of Appeals.
Hindi niya nalimot ang gawaing sibiko sa kabilâ ng mabigat na tungkulin sa hukuman. Naglingkod siyá sa mga samahang nagsusulong sa mga karapatan ng kababaihan. Isang samahan, ang La Proteccion de la Infancia, ang pinaglingkuran niya bílang pangulo sa loob ng dalawang dekada. Isa sa mga proyekto niya dito ang Manila Children’s Lying-In Hospital. Kasal siyá kay Domingo Lopez, dáting gobernador ng Tayabas (binubuo ng Quezon at Marinduque noon). Tumanggap siyá ng mga mataas na gawad, kasáma ang presidential award of merit, bago namatay noong 23 Enero 1977. (GVS)