alitaptáp

Philippine Fauna, Insects in the Philippines

Ang alitaptáp (pamilyang Lampyridae sa order Coleop-tera) o firefly sa wikang Ingles ay isang uri ng kulisap na karaniwang lumilipad sa gabi at may sangkap sa gawing ibabâ ng tiyan na nagbibigay ng kukuti-kutitap na liwanag. Kilalá ito sa nililikhang ritmikong pagkislap ng ilaw sa gabi. Ang totoo, ang naturang kutitap ay isang paraan ng hudyatan ng mga alitaptap at sistema ng pag-akit sa mag-kaibang kasarian. Karaniwang kulay kayumanggi ang alitaptap at may malambot na katawan. Kahit na may pagkakatulad ang itsura ng babaeng alitaptap sa lalaki, ang babaeng alitaptap ay maaaring makilála dahil sa mga compound eyes nitó.

Karamihan sa alitaptap ay nocturnal, isang katangian ng hayop na gisíng sa gabi at tulóg sa umaga. Nangangalap ang nocturnal ng pagkain sa gabi. Ang iba namang alitaptap ay maituturing na diurnal, isang katangian ng mga hayop na gising sa umaga at tulóg naman sa gabi. Ang mga alitaptap na maituturing na diurnal ay maaari pa rin namang lumikha ng liwanag sa madidilim na lugar. Ilang araw matapos ang pagtatalik ng lalaki at babaeng alitaptap, ilalagay ng babaeng alitaptap ang mga itlog nitó sa ilalim o sa ibabaw ng lupa. Ang mga itlog ay mapipisâ sa loob ng tatlo hanggang apat na linggo. Aninipot ang tawag sa alitaptap ng Sebwano samantalang luciernaga naman ang katumbas nitó sa wikang Español.

May isang matandang tugmang pambatà, sa anyong tanagà, na tungkol sa alitaptap, at ganito ang sinasabi:

Nas’an ang alitaptap?

Nása punò ng dapdap.

Bakit di lumilipad?

Bali-balî ang pakpak.

Makabuluhan ito ngayon dahil sa malinaw na paglalahò ng alitaptap sa mga lungsod at itinuturing na bunga ng polusyon at pagkasirà ng kalikásan. Isa sa ipinagmamalaki sa Dongsol, Sorsogon ang pamamasyal sa isang ilog doon kung gabi upang magmasid sa kagila-gilalas na mga malakihang kumpol ng alitaptap na lumiligid sa mga punongkahoy.(IPC)