abokádo
Philippine Flora, avocado, fruits
Ang abokádo (Persea americana) ay kabílang sa pamilya ng mga halamang namumulaklak. Nagmula ito sa bansang Mexico. Karaniwan itong itinatanim sa mga klimang tropiko at mediterraneo sa buong mundo. Ang punò ng abokádo ay may malalagô at berdeng dahon. Lumalaki nang 12 sentimetro ang mga dahon at pasalit-salit ang pagkakaayos sa tangkay. Tumataas ang punò hanggang 20 metro. Kulay dilaw ang maliliit na bulaklak nitó. Kapag malakas ang hangin, natutuyo ang mga ito. Ang hugis itlog na prutas ng abokado ay may laking 7–20 sentimetro at bumibigat hanggang isang kilo. Mayroon itong isang buto. Inaani ang mga prutas nang hindi pa nahihinog.
Nakaaani ng pitóng toneladang abokádo bawat ektarya ng taniman. Ang pamumunga nang dalawang beses sa isang taón ay hindi nakabubuti para sa mga susunod na produksiyon. Mabuting anihin ang bunga ng abokado kapag mayroon na itong hanggang 23 porsiyentong tuyong laman. Madalas na nilalagyan ng ethylene ang prutas ng abokado na hindi pa nahihinog bago dalhin sa pamilihan upang pabilisin ang paghinog at pagbebenta nitó. Kapag madami ang bunga ng abokado, iniiwan sa punò ang mga bungang sobra sa káyang ipagbili. Magandang katangian ng abokado ang kakayahan nitóng mapanatili ang prutas sa punò nang hindi nabubulok sa loob ng ilang buwan. Nakababawas ito sa pagkalugi ng magsasaka matapos ang panahon ng anihan.
Ikinakalakal ang prutas ng abokado sa iba’t ibang bansa sa mundo dahil sa mabubuting gamit nitó. Masustansiya ang prutas ng abokado. Ang 100 gramo nitó ay may-roong 35 porsiyentong potassium na higit kaysa prutas ng saging. Mayaman din ito sa bitamina B, E, at K. Ang himaymay nitó ay nakapagpapababà ng cholesterol. Mabisàng lunas din ito sa mga sakit tulad ng allergy at panlaban sa pagkakaroon ng cancer.
Hindi lahat ng tao ay maaaring kumain ng abokado. May dalawang uri ng allergy sa pagkain ng a b o k a d o . Ang isa ay ang sakít sa bibig at lalamunan na mararanasan ilang minuto lámang matapos kumain ng abokado. Ang isa pa ay pagsusuká at pagsakít ng tiyan. Nakalalason sa mga hayop na tulad ng pusa, áso, báka, kambing, kuneho, daga, ibon, isda, at kabayo ang pagkain ng dahon, balát ng sanga, at ubod ng abokado. Maaari itong makaapekto sa sistema ng katawan ng hayop o maging sanhi ng kamatayan. (SSC)