abaníko

handicrafts, fan, fashion

 

 

Mas kilalá sa tawag na pamaypáy, ang abaníko ay gamit para magbigay ng hangin sa naiinitan lalo

 

sa panahon ng tag-init. Ang abaniko ay orihinal na habi mula sa halamang aban-iko (Balamcanda Chinensis o blackberry lily). Ito ay hugis sagwan, puso, o bilog kung permanenteng   naka-bukás. Marami narin  ang  abanikong natitiklop na gawa sa iba’t ibang materyales, katulad ng papel, balahibo, tela, plastik, at iba pa.

 

Hango sa salitâng Español (‘abanico’), ang abaniko ay sa-gisag na ng pagkamalikhain ng mga Filipino. Ang uri ng materyales na gamit na may matitingkad na kulay, at ang disenyo ng habi at hugis ay nagpapahiwatig sa kulturang Filipino na pinanggalingan nitó. Halimbawa: ang aban-iko ng mga Ivatan (Batanes) ay hugis bilóg na may mga tulis kada pagitang dalawang pulgada sa palibot at may maliliit na bútas bagama’t masinsin ang pagkakahabi ng parang yantok na materyales. Ang abaniko ng mga Chabacano naman ay hindi pangkaraniwan dahil ito ay may dalawang gamit: pamaypay at sombrero. Kung pamaypay, ito ay naititiklop na katulad ng gamit ng mga Españolang babae at Japones; kung sombrero naman, ito ay binubuk-san at pinagdidikit ang magkabilâng dulo para maihugis sombrero. Ang materyales ay batik na tela na nakadikit sa manipis at malambot na kawayan.

 

Bukod sa ang abaniko ay madalas na kaugnay ng baro’t sáya ng magagandang dilag Filipina, marami ring ka-hulugan at mensahe ang naipapaabot sa pamamagitan ng paghawak ng abaniko. Halimbawa, mensahe ng kahinhinan ang itakip ang abaniko sa dibdib ng isang dilag; mensaheng pag-ayaw o pagkainis kapag namaypay nang mabilis ang isang babae; at sa eskrima, ang aksiyon ng pagbukás ng abaniko ay signal ng kahandaan ng magkala-ban sa martial arts. (PGD)

 

 

Cite this article as: abaníko. (2015). In V. Almario (Ed.), Sagisag Kultura (Vol 1). Manila: National Commission for Culture and the Arts. Retrieved from https://philippineculturaleducation.com.ph/abaniko/